แนะนำหนังสือ
พิ(ศ)พิธภัณฑ์ museum refocused
เนื้อหาโดยสังเขป
หนังสือเล่มนี้มุ่งเน้นให้เห็นถึงการทบทวนและรวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับพิพิธภัณฑ์ รวมไปถึงการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ด้านพิพิธภัณฑ์ระหว่างนักวิชาการและนักปฏิบัติการหลากสาขาวิชา มีการสำรวจประเด็นที่เจาะจงสำหรับนักปฏิบัติการด้านพิพิธภัณฑ์โดยเฉพาะ โดยจัดทำด้วยวิธีการสัมภาษณ์และเรียบเรียงความคิด แนวทางการทำงานของผู้ปฏิบัติงานด้านพิพิธภัณฑ์จำนวน 9 เรื่อง ซึ่งสำหรับคนที่ทำงานด้านพิพิธภัณฑ์ หนังสือเล่มนี้เปิดให้เห็นวิธีคิดของคนทำพิพิธภัณฑ์ในด้านต่าง ๆ ประกอบด้วย ด้านนิทรรศการ ด้านการอนุรักษ์ ด้านกิจกรรมการศึกษา ด้านการทำงานกับชุมชน ด้านความสัมพันธ์ระหว่างพิพิธภัณฑ์กับผู้ชม ฯลฯ สำหรับผู้คนทั่วไปที่สนใจหาความรู้จากพิพิธภัณฑ์ หรือนักท่องเที่ยวพิพิธภัณฑ์ การได้ทราบส่วนเสี้ยวเบื้องหลังการทำงานพิพิธภัณฑ์ น่าจะทำให้ผู้ที่เที่ยวพิพิธภัณฑ์เที่ยวได้อย่างเพลิดเพลินมากยิ่งขึ้น
พิพิธภัณฑ์ เป็นสถานที่ถือกำเนิดในสังคมไทยมาร่วมร้อยปีแล้ว จากจุดเริ่มต้นจนถึงปัจจุบัน สังคมไทยได้เห็นพิพิธภัณฑ์ในหลายรูปแบบ ส่วนสิ่งที่สร้างภาพจำให้กับพิพิธภัณฑ์ ก็คงจะเป็นวัตถุที่เป็นสิ่งที่เป็นพื้นฐานที่สุด ซึ่งจะเป็นเกณฑ์ในการบ่งชี้ว่าที่ใดใช่หรือไม่ใช่พิพิธภัณฑ์ การดูแล อนุรักษ์วัตถุในพิพิธภัณฑ์เป็นศาสตร์เฉพาะทาง และแม้ว่าเราจะอยู่ในยุคพิพิธภัณฑ์เบ่งบาน แต่กลับมีพิพิธภัณฑ์ไม่กี่แห่งในประเทศไทยที่มีห้องปฏิบัติการด้านการอนุรักษ์ห้องคลังเก็บวัตถุที่มีมาตรฐานสากล พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เป็นหนึ่งในพิพิธภัณฑ์ดังกล่าว พิพิธภัณฑ์นี้ให้ความสำคัญกับขั้นตอนของการหาข้อมูล และให้ความสำคัญอย่างมากกับงานด้านการอนุรักษ์ของวัตถุแต่ละชิ้นอีกด้วย
สังคมไทยมีพิพิธภัณฑ์หลากหลายประเภท ความรู้จากพิพิธภัณฑ์ก็มีหลากหลาย หากเรามองเรื่องความรู้ให้พ้นไปจากการ 'จัดแสดงเนื้อหา' มาสู่ความคิดเกี่ยวกับความรู้ และการเรียนรู้ น่าจะทำให้เห็นที่มาที่ไปอันเป็นเบื้องใต้ของการจัดแสดงความรู้ในพิพิธภัณฑ์แต่ละแห่งได้ดียิ่งขึ้น หอศิลป์ บ้านจิมทอมป์สัน เน้นว่าเรื่องราวที่จะนำมาจัดนิทรรศการนั้น จะต้องมีความเชื่อมโยงระหว่าง อดีตและปัจจุบัน เก่ากับใหม่ รวมถึงคิดเชื่อมปัจจุบันกับอนาคต โดยที่ยึดโยงกับอดีตด้วยในกระบวนการหาความรู้ที่นี่เน้นการวิจัยด้วยตนเองก่อนที่จะนำความรู้นั้นมาตีความและจัดแสดง ด้วยวิธีเช่นนี้จึงทำให้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ สามารถสร้างสรรค์กิจกรรมเกี่ยวข้องกับนิทรรศการได้อย่างน่าสนใจ
ในภาพจำของคนทั่วไป พิพิธภัณฑ์เป็นที่ของข้าวของมีค่า เป็นที่ของเรื่องราวจากอดีต เป็นที่ของผู้ทรงภูมิที่มีความรู้ความเข้าใจเฉพาะทาง และทำหน้าที่ให้ความรู้นั้นกับผู้ชม หากในมุมของคนทำงานพิพิธภัณฑ์แล้ว พิพิธภัณฑ์เป็นมากกว่านั้น คนพิพิธภัณฑ์ทุกวันนี้ ไม่ว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์เล็กหรือใหญ่ ต้องคิดถึงผู้ชมเป็นสำคัญ สิ่งที่ผู้ชมสนใจ กิจกรรมที่รองรับผู้ชมที่มีความหลากหลายทั้งวัยการศึกษา ข้อจำกัดทางกาย ความต่างทางวัฒนธรรม จนแทบกล่าวได้ว่าอนาคตของพิพิธภัณฑ์นั้นขึ้นอยู่กับผู้ชมทั้งสิ้น
มิวเซียมสยาม | บ้านเกลอ เฮือนเสี่ยว พาเที่ยวพิพิธภัณฑ์ รุ่น3
เนื้อหาโดยสังเขป
การนำเสนอของหนังสือเล่มนี้ มีลักษณะการนำเสนอเรื่องราวที่เล่าผ่านพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ แสดงให้เห็นถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของคนไทย โดยมีการแบ่งหมวดหมู่ของพิพิธภัณฑ์อย่างชัดเจน คือแบ่งตามภาคต่าง ๆ ได้แก่ ภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก ภาคใต้ ยกตัวอย่างเช่น
ภาคเหนือ - พิพิธภัณฑ์หนังกลางแปลง จ.ลำปาง
พิพิธภัณฑ์หนังกลางแปลง หรือ นิทรรศการหนังกลางแปลงนี้ เป็นศูนย์อนุรักษ์ภาพยนตร์ย้อนยุค นับว่าเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องราวภาพยนตร์จากอดีตจนถึงปัจจุบัน สามารถค้นคว้าข้อมูลด้านประวัติศาสตร์จากภาพยนตร์ในอดีตตั้งแต่ ปีพ.ศ. 2440 จนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ยังมีจัดการฉายภาพยนตร์พร้อมพากย์สดสำหรับติดต่อขอเข้าชมเป็นหมู่คณะอีกด้วย
ภาคอีสาน - ศูนย์แสดงพันธุ์สัตว์น้ำศรีษะเกษ จ.ศรีษะเกษ
อะควอเลียมศรีษะเกษแห่งนี้หากเข้าไปด้านในจะพบกับตู้โชว์ปลาหลากหลายชนิด มีทั้งโซนปลาน้ำจืด โซนปลาน้ำเค็ม มีมุมจัดแสดงนิทรรศการและให้ความรู้เกี่ยวกับพันธ์ุปลาชนิดต่าง ๆ ส่วนไฮไลท์ของที่นี่คือ ยังมีอุโมงค์ใต้น้ำความยาวกว่า 24 เมตร สำหรับชมความสวยงามของโลกใต้น้ำ จำลองการใช้ชีวิต และการอยู่การกินของพันธุ์ปลาชนิดต่าง ๆ มากกว่า 500 สายพันธุ์ และยังมีอุทยานไดโนเสาร์น้ำจืด น้ำเค็มในโซนอีสานใต้ ซึ่งเป็นโซนที่จัดแสดงหุ่นจำลองไดโนเสาร์
ภาคกลาง - พิพิธภัณฑ์ตำรวจไทย จ.กรุงเทพฯ
เป็นพิพิธภัณฑ์ที่เปิดตัวไปเมื่อปี พ.ศ. 2555 ที่ผ่านมา ภายในอาคารกระจกนั้น ถ้าเดินเข้าไปแล้วจะแบ่งเป็น 2 ชั้น ชั้นบนจัดแสดงเรื่องราวประวัติศาสตร์และบทบาทของตำรวจไทยตั้งแต่อดีตสมัยสุโขทัยจนถึงปัจจุบัน สถาบันกษัตริย์กับตำรวจไทย และโรงเรียนนายร้อยตำรวจสถานที่บ่มเพาะจิตวิญญาณของผู้พิทักษ์สันติราษฎร์ ส่วนชั้นล่าง จะได้เห็นบทบาทของตำรวจแต่ละหน่วยที่คอยดูแลความปลอดภัยให้แก่ประชาชนในทุกที่และทุกเวลา
ภาคตะวันออก - พิพิธภัณฑ์พระจุฑาธุชราชฐาน จ.ชลบุรี
พิพิธภัณฑ์พระจุฑาธุชราชฐาน เป็นพระราชวังเก่าแก่ที่แสนสวยงาม คลาสสิค ติดริมทะเล ไม่ว่าจะผ่านกาลเวลามานานแค่ไหน แต่พระราชวังเก่าแห่งนี้ ยังคงสวยงามและตั้งตระหง่านอยู่เสมอ
ในหนังสือเล่มนี้ยังมีพิพิธภัณฑ์ที่น่าสนใจอีกมากมาย หากสนใจจะต้องเปิดอ่านดู และจะพบว่าประเทศไทยยังมีที่เที่ยวที่น่าสนใจมากกว่าการไปเดินห้างเสียอีก